Tiroid Kanseri Nedir? Belirtileri, Nedenleri ve Güncel Tedavi Yöntemleri

Tiroid Kanseri Nedir?
Tiroid kanseri, boynun ön kısmında bulunan ve hormon üretiminden sorumlu olan tiroid bezinde ortaya çıkan kötü huylu hücre büyümesidir. Tiroid bezi; metabolizma, enerji üretimi, kalp atış hızı ve vücut sıcaklığını düzenleyen hormonları üretir. Tiroid kanseri genellikle yavaş ilerleyen ve erken teşhisle tedavi şansı oldukça yüksek olan bir kanser türüdür. Dünya genelinde en sık görülen endokrin sistem kanseridir. Kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür ve genellikle 20-55 yaş aralığında teşhis edilir.

Tiroid Kanseri Türleri
Tiroid kanseri farklı alt tiplere ayrılır ve her birinin seyri ile tedavisi farklılık gösterebilir.

1. Papiller Tiroid Kanseri

• En sık görülen (%80-85) ve en iyi seyirli tiroid kanseridir.

• Yavaş büyür ve lenf bezlerine yayılabilir ama tedaviye iyi yanıt verir.

2. Folliküler Tiroid Kanseri

• Tüm tiroid kanserlerinin %10-15’ini oluşturur.

• Genellikle kan yoluyla uzak organlara yayılma riski vardır.

3. Medüller Tiroid Kanseri

• Tiroidin C hücrelerinden kaynaklanır, kalıtsal olabilir.

• Diğer türlere göre daha agresiftir.

4. Anaplastik Tiroid Kanseri

• Çok nadir ama en agresif türdür.

• Hızla büyür ve çevre dokulara yayılır.

Tiroid Kanseri Belirtileri Nelerdir?
Tiroid kanseri erken dönemde genellikle belirti vermez. Ancak hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler ortaya çıkabilir:

• Boyunda ele gelen sert, ağrısız kitle

• Boyunda şişlik veya büyüme

• Yutma güçlüğü

• Ses kısıklığı veya seste değişiklik

• Boyun ve boğazda ağrı

• Nefes darlığı

• Lenf bezlerinde büyüme

Bu belirtiler başka tiroid hastalıklarında da görülebilir ancak uzun süreli ya da büyüyen şişliklerde doktora başvurmak önemlidir.

Tiroid Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri
Tiroid kanserinin nedenleri kesin olarak bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri tanımlanmıştır.

Tiroid Kanseri Risk Faktörleri:

• Ailede tiroid kanseri öyküsü

• Kalıtsal genetik sendromlar (örneğin MEN 2 sendromu)

• Çocukluk çağında boyun bölgesine radyasyon alınması

• Kadın cinsiyet

• İyot eksikliği veya fazlalığı

• Yaş faktörü: Genç kadınlar ve ileri yaşlı erkeklerde daha sık görülür

• Tiroid nodülleri

Tiroid Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?
Erken tanı tiroid kanserinde tedavi başarısını artırır. En yaygın tanı yöntemleri şunlardır:

• Fizik muayene: Boyunda kitle veya büyüme değerlendirilir

• Ultrasonografi: Tiroid nodüllerinin boyutu, yapısı ve lenf nodları değerlendirilir

• İnce iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB): Şüpheli nodülden hücre örneği alınarak patolojik inceleme yapılır

• Tiroid sintigrafisi: Sıcak-soğuk nodül ayrımı için kullanılır

• BT ve MRG: Geniş yayılım ve lenf nodu değerlendirmelerinde tercih edilir

• Kan testleri: Tiroglobulin, kalsitonin ve CEA düzeyleri takip edilebilir

Tiroid Kanseri Evreleri
Tiroid kanseri evresi, tümörün boyutu, çevre dokulara yayılımı ve uzak metastaz varlığına göre belirlenir:

• Evre 1: Küçük tümör, lenf nodlarına veya uzak organlara yayılmamış

• Evre 2: Tümör daha büyük veya çevre dokulara yayılma var ama uzak metastaz yok

• Evre 3: Lenf nodlarına yayılım olabilir

• Evre 4: Uzak organ metastazı olan ileri evre

Tiroid Kanseri Tedavi Yöntemleri
Tiroid kanserinin tedavi seçenekleri hastanın yaşına, kanserin türüne, evresine ve genel sağlık durumuna göre değişkenlik gösterir.

1. Cerrahi Tedavi

• Total tiroidektomi: Tüm tiroid bezinin çıkarılması

• Lobektomi: Sadece tümör içeren lobun çıkarılması

• Lenf nodlarının temizlenmesi: Yayılım durumunda boyun lenf bezleri de çıkarılır

2. Radyoaktif İyot (RAI) Tedavisi

• Özellikle papiller ve folliküler tiroid kanserinde cerrahi sonrası kalan tiroid dokusu ve mikroskobik hücreleri yok etmek için uygulanır

3. Tiroksin (TSH Baskılama) Tedavisi

• Ameliyat sonrası TSH seviyesinin düşürülmesiyle kanser hücrelerinin uyarılmasının önlenmesi hedeflenir

4. Hedefe Yönelik Tedaviler

• İleri evre veya RAI’ye dirençli kanserlerde sorafenib, lenvatinib gibi ilaçlar kullanılabilir

5. İmmünoterapi ve Kemoterapi

• Anaplastik veya metastatik olgularda tercih edilir

• Medüller tiroid kanserinde yeni hedefe yönelik ajanlar kullanılmaktadır

6. Radyoterapi

• Özellikle ileri evrelerde lokal kontrol amacıyla kullanılabilir

Tiroid Kanserinde Erken Teşhisin Önemi
Tiroid kanseri erken teşhis edildiğinde yüzde 90’dan fazla tam iyileşme sağlanabilir. Düzenli sağlık kontrolleri ve tiroid ultrasonografisi ile erken teşhis mümkündür.

Tiroid Kanserinden Korunma Yolları

• Gereksiz radyasyon maruziyetinden kaçınmak

• Sağlıklı iyot dengesi sağlamak

• Tiroid nodüllerini düzenli kontrol ettirmek

• Ailede tiroid kanseri öyküsü varsa genetik danışmanlık almak

• Düzenli sağlık kontrolleri

Sonuç: Tiroid Kanseri Erken Yakalanırsa Tam Şifa Mümkündür
Tiroid kanseri özellikle papiller ve folliküler türlerde erken teşhisle tamamen iyileştirilebilen bir kanserdir. Cerrahi, radyoaktif iyot tedavisi ve hormon tedavileri sayesinde yaşam süresi oldukça yüksektir. Tiroid kanserinden korunmak için düzenli kontroller önemlidir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

Tiroid kanseri ölümcül müdür?
Papiller ve folliküler tiroid kanserinde tam iyileşme oranı yüksektir. Anaplastik tür daha agresiftir.

Tiroid kanseri nasıl anlaşılır?
Boyunda ele gelen kitle, yutma güçlüğü, ses kısıklığı gibi belirtilerle şüphelenilir. Ultrason ve biyopsi ile kesinleşir.

Tiroid kanseri kimlerde daha sık görülür?
Kadınlarda daha sık, genellikle 20-55 yaş aralığında teşhis edilir.

Tiroid kanseri sonrası hormon kullanılır mı?
Evet, cerrahi sonrası ömür boyu tiroksin kullanılır.